Thị trường chăm sóc sức khỏe lớn nhanh cùng nền kinh tế!

Năm 2023 được đánh giá là một năm quan trọng đối với thị trường chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng đang trỗi dậy tại Việt Nam. Dấu ấn của năm này được cấu thành bởi sự hội tụ của nhiều yếu tố, từ việc đánh giá lại ưu tiên về sức khỏe sau đại dịch, những thách thức kinh tế, cho đến sự đan xen phức tạp của hành vi người tiêu dùng.

Thị trường chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của sự chuyển mình. Trong bài phân tích toàn diện này, chúng ta sẽ cùng khám phá bức tranh sôi động của thị trường chăm sóc sức khỏe, phân tích những xu hướng then chốt, soi xét bối cảnh cạnh tranh, nghiên cứu kỹ lưỡng sự biến đổi của hệ thống bán lẻ và đưa ra dự báo cho tương lai của thị trường quan trọng này.

Bức tranh tổng thể

Thị trường chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng Việt Nam đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, chứng kiến mức tăng trưởng ngoạn mục với doanh thu bán lẻ tăng 10,7% (6.254,2 tỷ đồng) trong năm 2023, đưa quy mô thị trường đạt con số ấn tượng 64.695,7 tỷ đồng.

Trong rất nhiều doanh nghiệp tham gia thị trường, Herbalife Việt Nam và Abbott Việt Nam là hai ông lớn dẫn đầu về thị phần bán lẻ, tương ứng với 14,1% và 12,2%. Hai công ty này tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu với hai thương hiệu chiếm tỷ trọng cao nhất về doanh số bán lẻ năm 2023, lần lượt là Herbalife Nutrition – 14% và Ensure – 11%. Sự nổi bật của các công ty đa quốc gia này phản ánh xu hướng ưa chuộng thương hiệu nước ngoài của người tiêu dùng Việt Nam và khả năng đáp ứng các nhu cầu đang thay đổi của người tiêu dùng từ các công ty đa quốc gia.

Doanh thu đến từ kênh bán lẻ thị trường chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng được dự báo sẽ tiếp tục tăng 7,19% và đạt 69.348,3 tỷ đồng vào năm 2024. Euromonitor cũng dự đoán thị trường này sẽ tiếp tục tăng trưởng bền vững cho đến năm 2028, với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) ước tính 6,6%, đưa quy mô thị trường đạt tới 89.924,8 tỷ đồng.

• Khả năng chống chịu hậu đại dịch

Sự kiên cường của thị trường chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng Việt Nam năm 2023 phản ánh sự chuyển dịch mạnh mẽ trong nhận thức xã hội về tầm quan trọng của sức khỏe tổng thể sau đại dịch toàn cầu. 

Xu hướng đáng chú ý là người tiêu dùng chủ động sử dụng các sản phẩm thuốc không kê đơn (OTC) như giải pháp ban đầu để giảm nhẹ các triệu chứng bệnh khởi phát. Sự gia tăng song song của nhu cầu đối với vitamin, thực phẩm bổ sung và giải pháp kiểm soát cân nặng cho thấy người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến các biện pháp chăm sóc sức khỏe phòng ngừa.

• Thách thức và suy thoái kinh tế

Mặc dù có xu hướng tăng trưởng, thị trường chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng Việt Nam vẫn không tránh khỏi những khó khăn kinh tế hiện hữu. Tốc độ tăng trưởng theo giá trị chậm hơn so với năm 2022 (7.107,7 tỷ đồng) là dấu hiệu cho thấy rủi ro của thị trường này trong điều kiện kinh tế biến động. Bóng ma lạm phát cao và giảm nhu cầu tại các thị trường xuất khẩu quan trọng ảnh hưởng đến ngành sản xuất, do đó tác động đến tốc độ tăng trưởng của thị trường chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng.

Theo Tổng cục Thống kê, thị trường hàng hóa thế giới năm 2023 có nhiều biến động và chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội. Xung đột quân sự Nga – Ukraine vẫn tiếp diễn cùng với bất ổn gia tăng tại Trung Đông. Nhiều quốc gia duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt, tổng cầu suy yếu, kinh tế tăng trưởng chậm trong khi thị trường tài chính tiền tệ, bất động sản tại một số nước tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việt Nam ghi nhận CPI tháng 12/2023 tăng 3,58% so với tháng 12/2022, và mức lạm phát bình quân năm 2023 là 3,25%.

• Động lực thúc đẩy

Các động lực thúc đẩy nhu cầu liên tục về sản phẩm chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng tại Việt Nam rất đa dạng. Đô thị hóa, phong cách sống năng động của người tiêu dùng, dân số già hóa và mức độ ô nhiễm gia tăng, đặc biệt là ô nhiễm không khí, cùng nhau thúc đẩy sự tăng trưởng bền vững của thị trường này.

Đô thị hóa và lối sống hiện đại đã khiến người Việt Nam gặp nhiều căng thẳng, ô nhiễm và thói quen không lành mạnh hơn, chẳng hạn như hút thuốc, uống rượu và ít vận động. Với gần 40% dân số cả nước, người dân thành thị đặc trưng bởi việc ít hoạt động thể chất và thay đổi chế độ ăn uống ngày càng có nhu cầu cao với các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.

Bên cạnh đó, dân số Việt Nam đang già hóa nhanh chóng. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tính đến 31/12/2023 dân số Việt Nam đạt hơn 99 triệu người, với tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm 5,5% và dự kiến đạt 14% vào năm 2039 theo báo cáo của Britcham Việt Nam. Trong giai đoạn 2018-2023, tuổi thọ trung bình của nam giới đã tăng từ 69,2 năm lên 70,1 năm, trong khi tuổi thọ trung bình của nữ giới Việt Nam đã tăng từ 78,8 năm lên 79,4 năm.

Ngoài ra, Việt Nam là quốc gia xếp thứ 36 trong tổng 177 quốc gia có mức độ ô nhiễm cao nhất trên toàn cầu. Theo thống kê của IQAir, nồng độ bụi mịn PM2.5 tại Việt Nam vượt quá 4,9 lần so với mức độ không khí đảm bảo. Vấn đề ô nhiễm không khí đang cảnh báo sự nguy hiểm tới sức khoẻ con người, điều này góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam.

Nền tảng vững mạnh về y học cổ truyền và thảo dược tại Việt Nam càng thổi bùng nhu cầu của người tiêu dùng, với sự ưu tiên rõ ràng đối với các phương pháp điều trị tự nhiên, đặc biệt trong việc điều trị các chứng bệnh ho và cảm sốt.

• COVID-19 trở thành bệnh thông thường

Năm 2023 đánh dấu sự chuyển biến của Việt Nam sang giai đoạn “sống chung với COVID-19”, xem đây như một bệnh thông thường tương tự như cúm. Từ 20/10/2023, tại Việt Nam, COVID-19 đã trở thành bệnh truyền nhiễm nhóm B theo quy định tại Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm năm 2007. Một xu hướng đáng chú ý trong hành vi tiêu dùng xuất hiện: người dân chủ yếu lựa chọn tự điều trị tại nhà khi gặp các triệu chứng nhẹ. Điều này thúc đẩy nhu cầu về các loại thuốc giảm đau, thuốc trị ho, cảm cúm, dị ứng (viêm mũi dị ứng) và thuốc hỗ trợ tiêu hóa tiếp tục tăng cao.

Bên cạnh đó, sự bùng phát trở lại của các bệnh theo mùa như cảm lạnh, viêm phế quản, viêm dạ dày ruột và cúm trong bối cảnh hậu đại dịch khiến nhu cầu đối với thuốc điều trị triệu chứng ban đầu của các chứng bệnh này không ngừng tăng. Đặc biệt là khi người tiêu dùng, bao gồm cả trẻ em, thường xuyên tiếp xúc với người khác tạo điều kiện cho virus dễ dàng lây lan hơn.

Ngoài ra, số ca mắc bệnh tay chân miệng cũng đang gia tăng trong năm 2023, đặc biệt ở trẻ em. Nguyên nhân có thể là do trẻ em di chuyển nhiều hơn và thời gian ở trường tăng lên. Điều này thêm củng cố đà tăng trưởng của nhóm sản phẩm chăm sóc sức khỏe trẻ em.

• Sản phẩm có nguồn gốc thảo dược /truyền thống được ưa chuộng

Trong năm 2023, sức ảnh hưởng của các sản phẩm có nguồn gốc thảo dược và truyền thống vẫn tiếp tục mạnh mẽ, đặc biệt trong nhóm sản phẩm thực phẩm bổ sung và hỗ trợ giấc ngủ. Người Việt Nam ưa chuộng sử dụng các loại thảo dược truyền thống để giải quyết các vấn đề sức khỏe thông thường như ho, cảm cúm và thậm chí cả huyết áp cao. Niềm tin phổ biến về tính an toàn, bền vững và ít tác dụng phụ của các bài thuốc thảo dược và truyền thống so với tân dược tổng hợp là yếu tố then chốt thúc đẩy xu hướng này.